Bij Defensie is de organisatiegraad (het aantal personeelsleden lid van een vakbond) hoog. Kortom veel defensiemedewerk(st)ers (burger en militair) zijn lid van een vakbond.

Met dit lidmaatschap zorgen de leden ervoor dat de medezeggenschap kan onderhandelen met de minister of de staatssecretaris of met vertegenwoordigers van beide bewindslieden.

 

Toch is er veel kritiek op de bonden. Naar mijn mening terecht.

Laat ik enkele kritiekpunten benoemen

Bonden pakken niet door
De mogelijke WUL-problematiek was in september 2012 al aangekaart door één van de Centrales voor Overheidspersoneel maar Defensie gaf ondanks herhaalde verzoeken geen gericht antwoord. Eind december 2012 was duidelijk welke financiële consequenties de WUL-maatregel zou hebben. In september 2012 hadden ze gewoon keihard een concreet antwoord moeten eisen. Defensie hanteert steeds de slogan ‘Pappen en nathouden’.

In 2012 was al bekend dat de AOW-leeftijd omhoog zou gaan. Ook in 2012 is er door de bonden gericht aan Defensie gevraagd wat de ophoging van de AOW-leeftijd van invloed zou hebben op het ontslag alsmede de looptijd van de uitkering. Defensie schoof het antwoord steeds voor haar uit en de bonden hebben niet doorgepakt.

Bonden controleren niet afdoende over de gemaakte afspraken

De bonden maken concrete afspraken met Defensie en die afspraken staan veelal verwoord in een zogenaamd arbeidsvoorwaardenakkoord. Echter een arbeidsvoorwaardenakkoord moet worden vertaald in algemeen verbindende voorschriften en dat gebeurt niet altijd met voortvarendheid. In dat geval blijft het bij mooie woorden in het akkoord maar personeel kan aan zo’n akkoord geen rechten ontlenen.

Het is de taak van de bonden om te controleren dat die gemaakte afspraken ook daadwerkelijk in regelgeving zijn gegoten. Mocht Defensie aarzelen dan moeten er dwangmaatregelen worden ingezet.

Bonden zijn zo lijkt het snel tevreden

In het dossier van het AOW-gat hebben de bonden veel te traag gereageerd. Reeds eind 2014 had het College voor de Rechten van de Mens aangegeven dat Defensie een verboden onderscheid naar leeftijd had gemaakt.

Pas in april 2015 hebben de bonden met Defensie de zogenaamde Voorlopige Voorziening afgesproken om in elk geval een financiële maatregel te hebben voor zij die reeds 1 à 3 maanden een AOW-gat hadden.

 

De maatregel zou per 1 oktober 2015 ingaan. Op zichzelf genomen een logische stap om die Voorlopige Voorziening met spoed ingevoerd te krijgen. Daarna werd het echter pijnlijk stil. De bonden hadden direct moeten eisen dat de Voorlopige Voorziening moet worden uitgebreid. Voorts hadden zij duidelijk moeten maken dat geen arbeidsvoorwaardengeld mag worden gebruikt om dit AOW-gat te vullen. Dit is naar mijn mening volstrekt onvoldoende gebeurt.

Het was mede te danken aan niet aflatende inzet van Loek vd Heuvel en de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep van 18 juli 2016 die ervoor zorgde dat Defensie met meer geld over de brug moest komen. Een pensioencompensatie werd geïntroduceerd en de AOW-tegemoetkoming werd zodanig gebruteerd dat het netto-AOW bedrag hetzelfde is als bij iemand die al een AOW-uitkering ontvangt.

Op 20 augustus 2018 hebben de bonden ingestemd met het onderhandelaarsresultaat. De inkt van het resultaat was nog niet droog of een groot deel van de krijgsmacht viel over dit resultaat. Vergelijkingen werden getrokken met de loonsverhogingen bij het Rijk en de Politie. Ook de overgang van eindloon naar middelloon wekte de nodige achterdocht. Dit gold vooral ook omdat Defensie zonder nadere specifieke aanduiding het had over ’tijdelijk compenserende maatregelen’. Kortom je gaat akkoord met een resultaat zonder dat helder is wat nu die tijdelijk compenserende maatregelen exact inhouden.

Ook het opschorten van het loongebouw werd door veel leden niet begrepen. Pensioen en loongebouw hadden zoals ook al eerder afgesproken in een package deal moeten zitten. Nu werd het ineens losgekoppeld.

Over ons, voor ons maar zonder ons.

Er was kritiek op de bonden omdat het resultaat al begin juli 2018 bekend was en pas op 20 augustus 2018 werd gepresenteerd.

Voorts vonden de leden van de meeste bonden dat zij veel intensiever bij de gedachtegang voor een nieuw arbeidsvoorwaardenakkoord hadden moeten worden betrokken. Nu werd er een resultaat op 20 augustus 2018 gepresenteerd en vele leden herkenden zich daar totaal niet in.

Veel leden hadden graag eerst een roadshow gehad om mee te denken in het proces welke elementen in een nieuw resultaat moeten staan.

De roadshow die nu door de bonden werd gegeven om het resultaat nader toe te lichten kwam als mosterd na de maaltijd. Het resultaat was een ‘voldongen feit’. Er kon niets meer aan worden veranderd. Je kon alleen maar voor zijn of tegen.

Op 4 oktober 2018 hebben de bonden op basis van de achterbanraadpleging unaniem het resultaat verworpen. Feitelijk hadden ze het resultaat van 20 augustus 2018 naar de prullenbak moeten verwijzen. Nu zijn we meer dan 2 maanden verder en er is nog geen acceptabel resultaat.

Timing van de acties 

Het is niet eenvoudig om het Malieveld met defensiepersoneel (militair en burger) vol te krijgen. Demonstreren en acties zitten niet in het bloed van de militair of burger. Toch zijn er de afgelopen jaren meerdere acties gehouden om aandacht te vragen voor de arbeidsvoorwaarden van het defensiepersoneel.

Na de Malieveld-actie in mei 2011 hebben op 12 september 2014 de vakbonden AFMP, VBM, MARVER, ABVAKABO en BBTV – samen de vertegenwoordigers van driekwart van de Defensiemedewerkers – in Den Haag de manifestatie DEFENSIEPERSONEEL VERDIENT BETER! gehouden.

Doel was de werkgever en de politiek een duidelijk signaal geven dat er snel een eind moet komen aan de jarenlange verwaarlozing van de arbeidsvoorwaarden in deze sector.

Op 14 maart 2017 werd demonstratief door de bonden de rode kaart aan de minister van Defensie, mevrouw Hennis-Plasschaert gegeven. Tenminste dat was de bedoeling. Zij was zelf niet aanwezig om de rode kaart in ontvangst te nemen.

Sterker nog, zij werd in deze zelfs niet vervangen door de Hoofddirecteur Personeel, wat nog verklaarbaar had kunnen zijn, maar door mensen die tot op heden geenszins bij dit arbeidsvoorwaardenproces betrokken zijn geweest.

Met deze rode kaart wilde het personeel duidelijk maken dat men zeer ontevreden was over het ontbreken van de financiële ruimte om te kunnen komen tot een serieus arbeidsvoorwaardenpakket. Los van een goed arbeidsvoorwaardenpakket wenste men ook een betere personele vulling, meer materiaal en materieel en voldoende opleidingen en trainingen.

Morgen 12 november 2018 en overmorgen 13 maart 2018 staan weer acties gepland.

Voor meer informatie over deze acties wordt verwezen naar de website (klik hier).

Daar kunt u zich ook aanmelden voor een nieuwwbrief.

Acties op 12 november 2018

Op maandag 12 november 2018 vanaf 10.30 uur – 17.00 uur vindt in de Tweede Kamer, in de Thorbecke zaal, het wetgevingsoverleg plaats over het defensiepersoneel tussen de Staatssecretaris van Defensie, mevrouw Visser, en de leden van de Tweede Kamer. De aanwezigheid van defensiepersoneel (militair en burger) kan een goed signaal richting de politiek zijn.

Locatie: Tweede Kamer Lange Poten 4 te Den Haag

Voor meer informatie over een bezoek aan de Tweede Kamer (klik hier)

Vor meer Informatie over 12 november 2018 (klik hier) 

Acties op 13 november 2018

Uiterlijk op dinsdag 13 november 2018 zal om 15:00 uur een vergadering van het Sector Overleg Defensie tussen de Staatssecretaris van Defensie, mevrouw Visser, en de Centrales van Overheidspersoneel (de vakbonden) plaatsvinden. De Staatssecretaris van Defensie heeft immers tot deze vergadering de tijd gekregen om zich te beraden over de situatie na het unaniem afwijzen van het arbeidsvoorwaarden-onderhandelaarsresultaat op 4 oktober jl.

Locatie: gebouw van het Centrum Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel, Lange Voorhout 13 in Den Haag.

Voor meer Informatie over 13 november 2018 (klik hier) 

Op zichzelf genomen is het een goede zaak dat de bonden (muv de officierenverenigingen) actie voeren, maar had dat niet direct na 20 augustus 2018 gekund. Het resultaat was aan slag in het gezicht van het personeel. Dat hadden de bonden toch ook moeten voelen.