De wijze waarop de politiek, de Staat, het Ministerie van Defensie is omgegaan (en nog steeds omgaat) met het door haar zelf gecreeerde AOW-gat voor militairen en burgermedewerk(st)ers bij Defensie, kan niet anders dan beschamend worden genoemd. Het doet denken aan het aloude adagium: “De Staat kent geen fatsoen.”

Een van onze oud-collega’s heeft het een en ander treffend onder woorden gebracht (https://nl-nl.facebook.com/AOW.gat.militairen.met.FLO/posts/1378732542180641

In het navolgende treft u een weergave aan van de huidige stand van zaken

Vakbonden

De vakbonden hebben op 24 november 2017 het arbeidsvoorwaardenakkoord met Defensie getekend. Geen letter is er gewijd aan het AOW-gat. De bonden vinden namelijk dat dit AOW-gat moet worden betaald uit de Rijks Financiën en daar gaan zij niet over maar de politiek.

Het is gewoon onbegrijpelijk dat de bonden geen package-deal hebben gesloten. Zij hadden immers los van een gerechtvaardigd pakket aan eisen voor nieuwe arbeidsvoorwaarden ook vast kunnen houden aan een separate, maar gekoppelde oplossing van het AOW-gat. De financiering van het AOW-gat zou dan binnen de rijksbegroting of de defensiebegroting kunnen worden gezocht. Voor 2018 wordt immers de defensiebegroting al relatief fors verhoogd.

De bonden waren nagenoeg in gezamenlijkheid voor een volledige (lees: 100%) compensatie van het AOW-gat maar nu het puntje bij het bekende paaltje komt kunnen de bonden geen vuist meer maken om de 100% compensatie te bewerkstelligen. Het enige wat de bonden nog kunnen doen is lobbyen bij de politiek. Ongetwijfeld zullen ze dat hebben gedaan of nog steeds doen maar de resultaten zijn zeer mager.

 

Politiek

De afgelopen 2 weken (t.w. 13, 22 en 23 november 2017) heeft de vaste Kamercommissie voor Defensie overleg gevoerd met de staatssecretaris van Defensie, mevrouw Visser.

Onderstaand de uitspraken van de kamerleden als het om het AOW-gat gaat.

Mevrouw Popken (PVV)

13 november 2017: Het is goed dat er na jaren van stilstand onder het bewind van minister Hennis nu toch een cao-overeenkomst is gesloten met de bonden. Er is echter een aspect dat ik mis in deze overeenkomst, namelijk een oplossing voor het pensioengat. De PVV vindt het schandalig dat daar met deze coalitiepartijen geen overeenstemming over is bereikt. Kan de staatssecretaris aangeven waarom dat niet is gelukt? Het heeft volgens de berichten wel op tafel gelegen, maar één ding staat vast: het wordt niet geregeld in het regeerakkoord. Graag een reactie, want ik overweeg mijn aangehouden motie hierover in stemming te brengen.

Mevrouw Ploumen (PvdA)

13 november 2017: Mijn laatste punt. Er komt extra geld voor Defensie. De mensen zijn het allerbelangrijkst voor Defensie, maar aan hen worden maar heel weinig woorden gewijd in het regeerakkoord. Rutte II, het vorige kabinet, heeft de eerste stappen gezet bij het dichten van het AOW-gat. Wat gaat er gebeuren onder Rutte III? Hoe snel? En hoe ziet de staatssecretaris de volgende stappen voor zich?

22 november 2017: Militairen hebben een aparte rechtspositie, met verschillende wettelijke uitzonderingen. Dat is terecht. Er is alleen geen uitzondering gemaakt voor de fiscale heffing die is ingevoerd om werkgevers te ontmoedigen mensen eerder met pensioen te sturen. Deze maatregel heeft natuurlijk weinig effect op een werkgever die wettelijk gedwongen is het personeel eerder met pensioen te sturen. De huidige oplossing kost de minister veel geld. Daarbij komt ook nog eens een fiscale strafheffing van 52%. Kan de minister met haar collega’s in dit kabinet gaan praten over een oplossing voor de huidige strafheffing? Ik hoop op een bevestigend antwoord en overweeg hierover een motie in tweede termijn.

 

Mevrouw Bruins Slot (CDA)

22 november 2017: Ook speelt nog steeds de discussie over het pensioengat. In het kader van goed werkgeverschap is het ook van belang dat Defensie hierin een integrale afweging maakt. Zou de staatssecretaris toch nog een keer naar de financiële effecten van het AOW-pensioengat. willen kijken, om dit integraal te bezien en ook af te wegen? En misschien ook om te kunnen bezien welke mogelijke oplossingsrichtingen er nog kunnen zijn.

 

 

Mevrouw Karabulut (SP)

22 november 2017: Over wat er de komende jaren gaat gebeuren, op basis van welke visie, krijgen wij zeer binnenkort hopelijk gedetailleerde informatie. Maar een aantal zaken dat opgelost had moeten worden, zie ik niet terug, zoals het AOW-gat. Waarom wordt dit probleem nu niet opgelost? Het aantrekkelijker maken voor het personeel is een heel belangrijk punt. Het personeel is enorm ontevreden geweest in de afgelopen jaren, en is dat nog steeds. Betekent dit, dat er ook een mogelijkheid bestaat voor hogere lonen en aantrekkelijkere arbeidsvoorwaarden, en voor bijvoorbeeld het oplossen van het AOW-gat van het Defensiepersoneel?

 

De heer Bosman (VVD)

22 november 2017: De compensatie als gevolg van die ophoging van de ontslagleeftijd is minimaal op 90% gezet. Volgens de rechter is dat een toereikende oplossing. De vraag is echter of de staatssecretaris bij de integrale afwegingen die ten aanzien van de ontwikkeling van het personeelsbeleid gemaakt gaan worden in de beleidsnota Krijgsmacht van de toekomst, alle opties nog eens de revue kan laten passeren om te bezien of de beste oplossing daadwerkelijk is gekozen. Graag een reactie van de staatssecretaris.

 

 

Het standpunt van Defensie op al deze vragen blijft hetzelfde: de Centrale Raad van Beroep heeft bepaald dat de aanvullende maatregelen toereikend zijn. Wel wordt er een handreiking gedaan om in de nieuw uit te komen Defensienota aandacht te besteden aan het AOW-gat.

De staatssecretaris Visser verwoordt het op 13 november 2017 aldus:

13 november 2017: Ik kom bij de vragen van mevrouw Popken over het AOW-gat. Zij sprak over het pensioengat, maar ik denk dat zij het AOW-gat bedoelde. Deze discussie heeft langere tijd in deze Kamer plaatsgevonden. Mevrouw Popken gaf al aan dat ik er zelf ook een motie over heb ingediend. Wij denken dat het AOW-gat op een goede manier is opgelost door de huidige 90%-oplossing, die ervoor zorgt dat niemand meer in een onaanvaardbare positie kan komen. Ik word hierin ook gesterkt door het feit dat de Centrale Raad van Beroep voor zowel burgers als militairen heeft geoordeeld dat de voorziening die getroffen is, toereikend is. Daarmee is wat mij betreft de discussie aan de Kamer. U vraagt mij wat er nu nog wordt gedaan. De Centrale Raad van Beroep heeft een uitspraak gedaan. Die heeft geoordeeld dat de oplossing toereikend is. Daarmee is hieraan wat ons betreft invulling gegeven.

De staatssecretaris Visser verwoordt het op 23 november 2017 aldus

23 november 2017: Verschillende leden — ik noem de heer Bosman, mevrouw Bruins Slot, mevrouw Karabulut en ook de heer Voordewind — hebben mij gevraagd of ik in het licht van het extra geld dat wij nu beschikbaar hebben vanuit het regeerakkoord nogmaals wil kijken naar een andere oplossing voor de problematiek van het AOW-pensioengat. Dit is een lange discussie binnen deze Kamer. Zoals u weet, heeft Defensie zelf 750 miljoen beschikbaar gesteld in zijn begroting om te komen tot een voorziening die ervoor zorgt dat het netto-inkomen minimaal 90% is van het inkomen dat zou zijn uitgekeerd als de AOW-leeftijd 65 jaar was gebleven. Ik ben zelf als werkgever van mening dat met de huidige regeling, ook in vergelijking met andere sectoren binnen het Rijk, een oplossing is gevonden die volgens ons recht doet aan een adequate regeling als het gaat om het inkomen. De regeling zorgt ervoor dat er geen grote inkomensval kan zijn en dat mensen niet in een onverantwoorde positie terecht kunnen komen. De Centrale Raad van Beroep heeft dit standpunt onderschreven en heeft de regeling als toereikend beoordeeld.

23 november 2017: Ja, want in het regeerakkoord is aangegeven dat er een envelop is voor goed werkgeverschap, cyber en versterking slagkracht. Daar zullen keuzes in moeten worden gemaakt. Daar hebben we te maken met de vraag hoe we gaan kijken naar het totale personeelsbeleid en wat daarvoor nodig is. Ik heb uw oproep gehoord. Ik heb gezegd dat ik dat inzichtelijk kan maken. Daar zullen keuzes in gemaakt moeten worden. Het is € 275 miljoen voor de drie componenten, dus uiteindelijk zullen daar echt keuzes moeten worden gemaakt. Ik zal dat inzichtelijk maken, zodat de Kamer daar ook inzicht in kan krijgen.

23 november 2017: Ik ben bereid om bij de Defensienota inzicht te geven in de hele personele invulling. De Defensienota is meer dan alleen maar de toekomst en “hoe gaan we internationaal samenwerken”. Niet alleen materieel, maar ook personeel is essentieel om daar invulling aan te geven. Ik stel de leden voor dat we dit inzichtelijk maken. U vraagt: wat betekent het, wat is er nog mogelijk? Ik heb u aangegeven hoe wij ertegen aankijken. Wij denken en de Centrale Raad van Beroep heeft ook aangegeven dat dit een adequate regeling is, maar ik zal bij de Defensienota inzicht geven in wat de opties zijn en wat het betekent. Dan geef ik ook mee dat iedere euro maar een keer kan worden uitgegeven.

23 november 2017: Het AOW-gat — dat wil ik wel aangeven — is volledig gecompenseerd. Dat is netto gecompenseerd. Dat was namelijk de eerste discussie. Waar het nu om gaat, is dat je mogelijk nog wat problemen hebt met je pensioen. Ik ga inzichtelijk maken wat dat betekent, maar dat zal ik, zoals gezegd, doen in het totale beeld van wat de opgaven zijn als het gaat om goed werkgeverschap — dan hebben we het over het actieve personeel — alsook alle ambities en opgaven die de Kamer ook in het verleden heeft uitgesproken als het gaat om de versterking van de slagkracht en cyber. Daar heeft de minister net ook iets over gezegd en ik heb verschillende Kamerleden daarover gehoord. Er liggen dus voldoende ambities en vragen en wij gaan ervoor zorgen dat u daar in elk geval financieel een beeld van kunt krijgen. Wij zullen dan ook met voorstellen komen.

 

Commentaar

In het vorige kabinet (Rutte II) hielden de VVD en de PvdA de gelederen gesloten. De kamerleden van VVD en PvdA hebben op 6 december 2016 ook allen tegen de motie Knops/Van Dijk gestemd. Deze motie beoogde een 100% compensatie.

Let wel: de wens van het defensiepersoneel was aansluiting van de uitkering op de AOW-leeftijd.

CDA pleegt kiezersbedrog

Het CDA nam in het AOW-gat dossier vorig jaar duidelijk stelling (kik hier)

“Raymond Knops: ‘Dit is zeer onbevredigend. We zien een minister die met te weinig budget, te laat haar best ging doen. En vervolgens nul op rekest kreeg bij premier Rutte, vice-premier Asscher en minister Dijsselbloem. Opnieuw geeft het kabinet onvoldoende invulling aan de bijzondere positie van de militair. Het CDA gaat de komende maanden bij de verkiezingen campagne voeren voor een betere oplossing.”

Ook bracht Raymond Knops , nu staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in 2016 zijn teleurstelling onder woorden toen de motie niet werd aangenomen:

Dit is een teleurstelling. Een gemiste kans’. Aan de stemming is een lange strijd voorafgegaan. In eerste plaats door oud-militairen en burgers bij Defensie die gedupeerd zijn, en die opkomen voor oud-collega’s die in sommige gevallen onder bijstandsniveau weggezakt zijn. Bij de rechter, via de (sociale) media. En: richting de politiek, ook door naar Den Haag te komen. Het CDA heeft deze strijd gesteund en voerde oppositie tegen het AOW-gat. Tegen een kabinet dat niet verder wenste te gaan dan een voorlopige voorziening, waarvan de rechter oordeelde dat dit ‘een excessieve inbreuk maakt op gerechtvaardigde aanspraken door een te groot verlies aan inkomsten.’

Opvallend is het door Visser genoemde bedrag van €270 miljoen, kennelijk bedoeld voor goed werkgeverschap, cyber en versterking slagkracht. Dat bedrag komt niet zo maar uit de lucht vallen. Het is het bedrag, dat het vorige Kabinet heeft uitgetrokken voor een verhoging van de lerarensalarissen. Het is algemeen bekend, dat de VVD het voornemen had om in ruil voor een door de PvdA gewenste verhoging van de salarissen van leraren een zelfde bedrag uit te trekken voor een volledige compensatie van het AOW-gat. Het AOW-gat derhalve als smeermiddel (https://www.pressreader.com/netherlands/de-telegraaf/20170825/281702614840481). De uitkomst kennen we, die salarisverhoging kwam er, de volledige compensatie van het AOW-gat niet. VVD en PvdA wilden wel, maar het CDA(!), D66 en de CU, op dat moment samen met de VVD bezig met de formatie, vonden dit kennelijk geen goed idee en vonden, zoals nu tijdens de beraadslagingen blijkt, een andere bestemming voor dit bedrag. En aan wie dit bedrag ten goede moet komen geeft de Stas tussen de regels heel duidelijk aan: “het actief dienende personeel.”

De wijze waarop het CDA nu met de problematiek m.b.t. het AOW-gat omgaat is onnavolgbaar. Ze heeft vrijwel alle troeven in handen, levert nota bene zelf de Minister van Defensie! Het CDA zakt op het dossier AOW-gat eenvoudigweg door het ijs. Het is niet ondenkbaar dat dit één van de redenen is geweest om voor de heer Knops een alternatief binnen het Kabinet te zoeken. Het CDA is binnen één jaar als een blad omgedraaid en geeft getuige de stemmingen niet thuis als het om de 100% compensatie gaat.

Nu komt het CDA met een motie die ondersteund wordt door de andere regeringspartijen (CU, D’66 en VVD)

De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat goed werkgeverschap van Defensie van groot belang is; overwegende dat alle aspecten van goed werkgeverschap en mogelijke investeringen in personeel integraal afgewogen dienen te worden bij de totstandkoming van de Defensienota; overwegende dat het AOW-pensioengat in dit kader ook nader op zijn uitwerking dient te worden bezien en afgewogen; verzoekt de regering de effecten van het AOW-pensioengat inzichtelijk te maken, integraal af te wegen en nader te bezien bij de Defensienota, en gaat over tot de orde van de dag.

Met zo’n motie kan Defensie alle kanten op. Met andere woorden Defensie kan het inzichtelijk maken, integraal afwegen en bij nadere beschouwing vaststellen dat de Centrale Raad van Beroep het goed heeft gezien. Geen speld tussen te krijgen. Daarom heeft zo’n motie een hoog algemeen gehalte en is niet specifiek gericht op de financiële situatie van de defensiemedewerk(st)er.

Het ‘kool en geit’ beleid van de VVD

De VVD onderkent het belang van gemotiveerd personeel maar wilde in Rutte II ook niet mevrouw Hennis Plasschaert afvallen. Nu wil de VVD gezien de VVD-kiezers wel aandacht besteden aan het AOW-gat maar laten het aan de bewindslieden over om passende oplossingen te verzinnen. Waar vorig jaar kamerlid Teeven nog zo fel was over de zogenaamde fiscale strafheffing is dat nu geheel verstomd.

De  ‘regerende’ oppositie van de PvdA

Waar de PvdA in het vorige kabinet niets wilde weten van volledige compensatie is de PvdA in de oppositie daar nu ineens wel een voorstander van. Er wordt zelfs door haar een motie overwogen om de fiscale strafheffing op te doen heffen, een idee dat de VVD in het vorige kabinet tevergeefs inbracht.

Haar actie zal tevergeefs zijn. De toenmalige Minister van Sociale Zaken, Asscher, nu partijleider van de PvdA, schoot de suggestie om de fiscale strafheffing voor Defensie op te doen heffen voor het front van honderden oud-militairen en burgers op een tenenkrommende wijze af. In dat kader is de vraag van mevrouw Ploumen niet alleen volstrekt onbegrijpelijk, maar sterker nog die vraag kan gewoon niet serieus worden genomen.

`De aangehouden motie van de PVV`

De door mevrouw Popken (PVV) op 7 juli 2017 ingediende, maar aangehouden motie (zie hiervoor) m.b.t. een volledige compensatie van het AOW-gat wordt op 23 november 2017 ter stemming gebracht. Die motie luidt als volgt:

“De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat door het verhogen van de AOW-leeftijd een AOW-gat is ontstaan bij het Defensiepersoneel; overwegende dat dit AOW-gat gecompenseerd wordt tot 90% van het netto-inkomen dat zij zouden hebben ontvangen als de AOW-leeftijd nog steeds 65 jaar zou zijn geweest; verzoekt de regering, zo snel mogelijk, doch uiterlijk voor het einde van het jaar, met een oplossing te komen om het AOW-gat volledig voor de volle 100% te compenseren voor burgers en militairen en de dekking hiervoor binnen de rijksbegroting te zoeken, en niet vanuit het arbeidsvoorwaardenbudget, en gaat over tot de orde van de dag.”

Deze motie werd verworpen.  Voor stemden: SP, GL, Denk, FvD, PvdA, PvdD, 50Plus en PVV.

Tegen stemden: VVD, CDA (!), D66 en de CU, partijen die alle deel uitmaken van deze regering en de SGP.

Zie ook https://nos.nl/artikel/2147235-kamer-verwerpt-plan-voor-meer-geld-compensatie-aow-gat.html

Het is toch opmerkelijk dat waar CDA (!), D66, CU (en SGP) op 8 december 2016 nog voor een volledige compensatie van het AOW-gat stemden er nu ineens „geen thuis“  wordt gegeven. Wat is er tussen toen en nu veranderd? Niets toch? Of gaat het wellicht om partijpolitiek of politiek opportunisme? Dat wordt niet duidelijk. De politiek laat nu duidelijk zien waarom burgers / militairen het vertrouwen in de politiek, de overheid, steeds meer verliezen.

Slot 

De strijd moet voortgaan op diverse niveaus t.w.

• via de eigen vakbond. U bent niet voor niets lid van een vakbond en al zal de extra 10% niet uit de arbeidsvoorwaarden komen dan nog mogen de vakbonden in het belang van hun leden zich hard maken voor een 100% compensatie. Neem contact op met uw vakbond en verzoek de voorzitter van de vakbond om dit punt alsnog ter tafel te brengen.
• via de politiek. De politiek is aan zet maar heeft wel een duwtje nodig. Dat betekent uw eigen politieke partij wijzen op hun verantwoordelijkheid in de richting van het oud-defensiepersoneel. De 10% voor het personeel is relatief veel meer dan dat het voor Defensie is.
• via de rechtbanken. Op dit moment werken de uitspraken van de rechtbanken niet mee, want zij die onder SBK2004 vallen zijn allen de afgelopen maanden in het ongelijk gesteld. De rechtbank Midden-Nederland heeft op 12 oktober 2017 uitspraak gedaan (klik hier) waarbij de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep mede bepalend is geweest. Toch is het spel nog niet uitgespeeld want alle defensiemedewerk(st)ers die via SBK2012 de dienst hebben verlaten kunnen naar mijn mening met recht claimen dat hun uitkering eindigt op het moment dat de AOW-leeftijd is bereikt. Ook het feit dat de pensioengerechtigde leeftijd met ingang van 1 januari 2018 gekoppeld is aan de AOW-leeftijd kan een duwtje in de rug zijn.